PROTOKÓŁ POROZUMIENIA

zawartego dnia 20 lutego 1981 r, pomiędzy Komisją Rządową a Komitetem Strajkowym w Ustrzykach Dolnych działającym w imieniu Komitetu Założycielskiego Zw. Zaw. Rolników Indywidualnych oraz członków NSZZ „Solidarność” z terenu Bieszczadów przy udziale przedstawicieli KKP NSZZ „Solidarność”.

W dniach 3 i 19 lutego 1981 r. odbyły sie w lokalu MKZ NSZZ „Solidarność” w Ustrzykach Dolnych rozmowy pomiędzy Komisją Rządową a Komitetem Strajkowym w Ustrzykach Dolnych działającym w imieniu Komitetu Założycielskiago Zw.Zaw.Roln.Indyw. oraz członków NSZZ „Solidarność” z terenu Bieszczadów, przy udziale przedstawicieli KKP NSZZ „Solidarność”.

W wyniku rozmów, których przedmiotem były postulaty Komitetu Strajkowego przyjęto następujące ustalenia:

  1. Komitet Strajkowy oświadcza, że na terenie Bieszczadów doszło do poważnych naruszeń norm społecznych oraz do wydania decyzji nieracjonalnych z gospodarczego i społecznego punktu widzenia, godzących w poczucie sprawiedliwości.

    W związku z tym Komisja Rządowa przedstawi zarzuty opisane w załączniku nr. 1 Prezesowi RM z prośbą o powołanie Komisji dla zbadania tych zarzutów i w zależności od dokonanych ustaleń o wyciągnięcie prawem przewidzianych konsekwencji.

    Odnośnie zarzutów opisanych w załączniku nr. 2 Komisja Rządowa informuje, że powołana punktem 20-tym niniejszego porozumienia Komisja powinna wystąpić do właściwych organów i instytucji z uzasadnionymi wnioskami o wyjaśnienie tych zarzutów i wyciągnięcie prawem przewidzianych konsekwencji.
  1. a/ Wojewoda krośnieński działając w porozumieniu z Dyrektorem Zjednoczenia Państwowych Przedsiębiorstw Gospodarki Rolnej w Krośnie określi w terminie do 30 czerwca 1981 r. obszary państwowych gruntów rolnych w rejonie Arłamowa, gmina Ustrzyki Dolne oraz Tarnawy i Wołosatego, gmina Lutowiska, które z punktu widzenia racjonalności ich użytkowania powinny być przeznaczone do sprzedaży lub wydzierżawienia rolnikom indywidualnym.

    b/ Komisja Rządowa stwierdza, że o ile zostanie złożony odpowiednio umotywowany wniosek – nie będzie przeszkód w udostępnieniu kompetentnej jednostce organizacyjnej Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej wspólnie ustalonych terenów Caryńskiego na podstawie zawartej zgodnie z prawem umowy z państwowym przeds.gospodarki rolnej, z przeznaczeniem tych terenów na cale terapii.

    c/ Wojewoda krośnieński spowoduje w terminie do 31 grudnia 1982 r. opracowania planów zagospodarowywania przestrzennego gmin rejonu Bieszczadów i w nawiązaniu do skonsultowanych ze społeczeństwem oraz przedstawicielstwem rolników ustaleń zatwierdzonych już planów – wystąpi do Prezesa Rady Ministrów z wnioskiem o przygotowanie odpowiedniej uchwały RM regulującej kompleksowo problematykę rozwoju tego rejonu kraju.

    d/ Komisja Rządowa przedstawi Prezesowi RM postulaty Komitetu Strajkowego dotyczące przekazania obiektów Urzędu Rady Ministrów:

    1 – terenów leśnych i budynków będących uprzednio w dyspozycji nadleśnictwa Bircza i Stuposiany w szczególności hotelu robotniczego w Mucznym tym nadleśnictwom,
    2 – w Arłamowie na sanatorium przeciw gruźlicze
    3 – domów w Trójcy – Zespołowi Opieki Zdrowotnej w Ustrzykach Dolnych z przeznaczeniem na domy wypoczynkowe dla inwalidów, emerytów i rencistów oraz pałacyka Ministerstwa Sprawiedliwości w Olszanicy na Ośrodek Zdrowia i Dom Kultury Bieszczadzkiej.
  1. a/ Na żądanie społeczności gmin przeprowadzać się będzie korekty sieci gmin. Wojewoda krośnieński po uzyskaniu opinii Gminnej Rady Narodowej w Solinie oraz Rady Narodowej Miasta i Gminy w Ustrzykach Dolnych wystąpi z wnioskiem do Ministra Administracji Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska o wyłączenie z granic administracyjnych gminy Solina wsi: Daszówka, Łobozew Dolny, Łobozew Górny, Sokole, Teleśnica, Cezarowa i Teleśnica Górna i włączenie tychże w granice administracyjne miasta i gminy Ustrzyki Dolne. Wojewoda zadba o to, by decyzje w tej sprawie zostały wprowadzone w życie z dniem 1 kwietnia 1981 r.

    b/ Wojewoda krośnieński rozpatrzy zgłoszone przez mieszkańców wsi wnioski o wyłączenie ze strefy miejskiej i włączenie do strefy wiejskiej oddalonej oraz podejmie stosowne decyzje, tak, by opodatkowanie ludności wg zmienionej straty nastąpiło z mocą obowiązującą od 1 stycznia 1982 r.

    c/ Komisja Rządowa informuje, że Centralna Komisja d/s Nazw Miejscowości wydała opinię pozytywną – w sprawie przywrócenia dawnych nazw miejscowości. Projekt Zarządzenia Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska został przygotowany. Zarządzenie wejdzie w życia w momencie ogłoszenia w Monitorze Polskim.

    d/ Do 30 czerwca 1981 r. Ministerstwo Rolnictwa przygotuje nowe zasady organizacji i funkcjonowania Gminnej Służby Rolnej, uwzględniając oddzielenie administracji rolnej od doradztwa fachowego. Do służby doradczej zostaną włączone wszelkie służby kontrakcyjno-surowcowe pionu ogrodnictwa, cukrownictwa, przemysłu spożywczego i skupu, służby hodowlanej, spółdzielczości, zaopatrzenia i zbytu oraz służby fachowe wojewódzkich ośrodków postępu rolniczego.

    e/ Zgodnie z zasadą samorządności gminnych spółdzielni „Samopomoc Chłopska”, naczelnicy gmin nie będą ingerować w sprawy tych spółdzielni.
  1. a/ Do podstawowych uprawnień przedstawicielstwa rolników należy:
    – dysponowanie Funduszem Rozwoju Rolnictwa,
    – współudział w podejmowaniu decyzji dotyczących zagospodarowania gruntów PFZ, wyznaczania terenów budowlanych, budownictwa wiejskiego – w tym mieszkaniowego, wykorzystanie funduszu ochrony i rekultywacji gruntów rolnych oraz funduszu wymiennego,
    – organizowanie usług rolniczych, wypasowych i innych potrzebnych dla mieszkańców wsi,
    – podejmowanie innych uchwał wewszelkich sprawach istotnych dla życia wsi.
  2. W zakresie postulatu dotyczącego wyłączenia spod kompetencji administracji wszelkich spraw, których przedmiotem jest przeniesienie własności nieruchomości rolnej i przekazanie ich w gestię państwowych biur notarialnych, przyjmuje się za obowiązujące ustalenia w tym zakresie poczynione w porozumieniu między Komisją Rządową a Komitetem Strajkowym w Rzeszowie.
  3. Rząd przeznaczy priorytetowo odpowiednie środki finansowe i materiałowe na dokończenie programu pełnej elektryfikacji wsi. Rząd rozpatrzy możliwość zainstalowania na koszt Państwa linii przesyłkowych /doprowadzenie energii „pod próg”/ do kolonii, przysiółków i pojedynczych gospodarstw rolnych, oraz innych obiektów położonych na wsi.
  4. W zakresie postulatu dotyczącego wprowadzenia zasady równego dofinansowania wszystkich sektorów rolnictwa przyjmuje się za obowiązujące ustalenia w tym zakresie poczynione w porozumieniu między Komisją Rządową a Komitetem Strajkowym w Rzeszowie. Zapewni się udział w korzystaniu z funduszu ochrony i rekultywacji gruntów rolnych również gospodarstwom indywidualnym.
  5. W zakresie postulatu dotyczącego odszkodowań za szkody wyrządzone przez zwierzynę łowną i klęski żywiołowe przyjmuje się za zobowiązujące ustalenia w tym zakresie poczynione w porozumieniu między Komisją Rządową a Komitetem Strajkowym w Rzeszowie. Przy opracowywaniu odpowiednich przepisów uwzględni się zróżnicowania warunków regionalnych, w tym także specyfikę regionu Bieszczadów.
  6. W zakresie emerytur i rent dla rolników przyjmuje się za obowiązujące ustalenia w tym zakresie poczynione w porozumieniu między Komisją Rządową a Komitetem Strajkowym w Rzeszowie.
  7. Rząd dokona do 30 czerwca 1981 r. zmiany przepisów podatkowych w kierunku zwolnienia od podatku gruntowego ziem górskich położonych powyżej 350 m nad poziomem morza.
  8. W zakresie postulatu dotyczącego wprowadzenia cen skupu odpowiadających rzeczywistym nakładom poniesionym na produkcję, przyjmuje się za obowiązujące ustalenia w tym zakresie poczynione w porozumieniu między Komisją Rządową a Komitetem Strajkowym w Rzeszowie. Ponadto Komitet Strajkowy w Ustrzykach Dolnych zwraca uwagę Komisji Rządowej na rażące dysproporcje między cenami owoców i warzyw a ich cenami detalicznymi, nieuzasadnione racjonalnymi kosztami skupu, transportu, przechowania i handlu, domagając się od organów państwowych decyzji w kierunku wydatnego zmniejszania tej rozpiętości.
  9. Wniosek dotyczący zagwarantowania świadczeń socjalno-bytowych dla pracujących na podstawie umowy o dzieło zostanie przedstawiony do rozpatrzenia Ministrowi Pracy, Płac i Spraw Socjalnych w związku z pracami nad aktualizacją kodeksu pracy i przepisów ubezpieczeniowych.
  10. a/ Przyjmuje się za obowiązujące ustalenia w sprawach religijnych poczynione w dziale VII punkty 4-6 porozumienia miedzy Komisją Rządową a Komitetem Strajkowym w Rzeszowie.

    b/ W nawiązaniu do tych ustaleń, rozpatrzone zostaną postulaty zgłoszone przez Komitet Strajkowy w Ustrzykach Dolnych, zawarte w załączniku nr. 3.

    c/ Postulat umożliwienia korzystania z pomieszczeń szkolnych dla nauki religii. Komisja Rządowa przedstawi Komisji Wspólnej przedstawicieli Rządu i Episkopatu.
  1. a/ W celu polepszenia materialnych warunków dla rozwoju kultury na terenie Bieszczadów, Wojewoda krośnieński przeanalizuje możliwości przeznaczenia na placówki kulturalne m.in. świetlicy wiejskiej w Chmielu, świetlicy gminnej w Lutowiskach, świetlicy SKR w Równi, byłego Domu Górnika w Ustrzykach Dolnych, budynku przeznaczonego na Bieszczadzkie muzeum przyrodnicze w Ustrzykach Dolnych, budynku przeznaczonego na Muzeum Regionalne w Hoczwii, świetlicy w Jabłonkach, świetlicy w Średniej Wsi, budynku biblioteki w Ustianowej, świetlicy w Jasieniu, świetlicy w Stefkowej, Domu Ludowego w Uhercach. Powinna też powstać placówka kulturalna w gminie Tyrowa Wołoska nie posiadającej dotychczas żadnej instytucji kulturalnej.

    b/ Ministerstwo Kultury i Sztuki zbada możliwość przywrócenia kina objazdowego na terenie Bieszczadów oraz zbada celowość przywrócenia ich funkcjonowania w innych regionach kraju.

    c/ Ministerstwo Kultury i Sztuki przeanalizuje konieczność utworzenia placówek kulturalnych w formie gminnych ośrodków kultury i miejsko-gminnych ośrodków kultury.
  1. Wojewoda krośnieński dokona oceny stanu placówek służby zdrowia w rejonie Bieszczadów pod kątem aktualnego zaspokojenia potrzeb społeczeństwa oraz podejmie stosowne decyzje organizacyjne, kadrowe, lokalowe zmierzające do poprawy opieki medycznej mieszkańców tego terenu.
  2. a/ W zakresie postulatów dotyczących oświaty i wychowania przyjmuje się za obowiązujące ustalenia w dziale VI. punkty 1-3 porozumienia między Komisją Rządową a Komitetem Strajkowym w Rzeszowie.

    Ponadto uzgodniono:

    b/ Zapewni się praktyczną realizację zarządzenia o przyjmowaniu do pracy w oświacie osób posiadających możliwie najwyższe kwalifikacje.

    c/ Zapewni się priorytet w zaopatrywaniu szkół wiejskich i peryferyjnych w pomoce naukowe oraz udostępni się szkołom filmy UNESCO o walorach dydaktyczno-wychowawczych,

    d/ W celu podniesienia znajomości języków obcych Ministerstwo Oświaty i Wychowania wystąpi do Komitetu d/s Radia i Telewizji o wyświetlanie w programie I TV co pewien czas filmów obcojęzycznych w wersji oryginalnej.

    e/ Wprowadzi się do programu nauczania w odpowiednich przedmiotach „wychowanie dla trzeźwości”.

    f/ Komisja Rządowa zobowiązuje się przekazać Głównej Kwaterze ZHP postulat przeanalizowania dotychczasowej formy akcji „Bieszczady 40”.
  1. Komisja Rządowa przekaże postulaty dotyczące rozdziału mieszkań w Spółdzielniach Mieszkaniowych, zawarte w załączniku nr. 5, Zarządowi Centralnego Związku Spółdzielczości Mieszkaniowej.
  2. Wojewoda krośnieński spowoduje umożliwienie korzystania przez NSZZ „Solidarność” z sal konferencyjnych terenowych organów administracji państwowej stopnia podstawowego lub innych sal znajdujących się na danym terenie, na podstawie każdorazowego zgłoszenia – zapotrzebowania na salę z podaniem dnia, godziny oraz osoby odpowiedzialnej za porządek i bezpieczeństwo obiektu.
  3. W zakresie gwarancji bezpieczeństwa przyjmuje się za obowiązujące ustalenia poczynione w dziale VII porozumienia między Komisją Rządową, a Komitetem Strajkowym w Rzeszowie.
  4. Niniejsze porozumienie jest integralną częścią porozumienia podpisanego w Rzeszowie i kontrolowane będzie przez Komisję d/s realizacji tego porozumienia. Przedstawiciele Komitetu Strajkowego w Ustrzykach Dolnych wejdą w skład tej Komisji.
  5. Akcja protestacyjna w lokalu NSZZ „Solidarność” w Ustrzykach Dolnych zostaje zakończona z chwilą podpisania niniejszego porozumienia.

Red. – w opracowaniu:

Załącznik nr. 1 do pkt. 1 porozumienia.
Załącznik nr. 2 do punktu 1-go porozumienia.
Załącznik nr. 3 do punktu 13 porozumienia.
Załącznik nr. 4 do punktu 16 porozumienia.
Załącznik nr. 5 do punktu 17 porozumienia.

Porozumienie niniejsze zostało sporządzone i podpisane w 4-ch jednobrzmiących egzemplarzach.

Ustrzyki Dolne, dnia 20 luty 1981 r.

KOMISJA RZĄDOWA
Przewodniczący Komisji Rządowej
Andrzej Kacała

Członkowie Komisji Rządowej:
Józef Michna
Aleksander Merker
Henryk Pracki
Wiesław Krauze
Jan Kłopotowski
Wojciech Patyński

KOMITET STRAJKOWY
działający w imieniu Komitetu Założycielskiego Zw.Zaw.Roln.Indyw. oraz członków NSZZ „Solidarność” z terenu
Bieszczadów:

Michał Pałasz, Antoni Wojnarowicz, Jerzy Jankowski, Władysław Moskalik, Antoni Cycoń, Józef Sabara, Mieczysław Mazur, Krystyna Prokop-Kur, Mieczysław Barlewicz, Mieczysław Domaradzki, Edward Klus, Leon Czaplicki, Stauisław Twardy, Bolesław Hulewicz, Kazimierz Kołodziński, Jan Pawlik, Wieńczysław Nowacki, Kazimierz Walczak, Jaresław Karubin, Wiesław Procyk, Jarosław Waszczuk, Zbigniew Biesiadecki, Kazimierz Ryba, Urszula Poziomek.

Źródło: Biuletyn Pism Związkowych i Zakładowych. „Solidarność” Prasowa Agencja AS z siedzibą w MKZ „Mazowsze”. Informacje tygodnia (16-22.02). Protokół porozumienia ustrzyckiego, w: karta.org.pl [dostęp: 22.12.2020]

 
Tags