Po zarejestrowaniu Związku rozpoczęły się przygotowania do wyborów władz lokalnych, które miały poprzedzić ogólnopolski zjazd rolniczej „Solidarności”. Ponieważ jednak termin walnego zebrania delegatów kilka razy przekładano, ostatecznie nie doszło do niego przed wprowadzeniem stanu wojennego. W trakcie kilkunastu tygodni działaczom chłopskim w całej Polsce udało się stworzyć strukturę terenową silnej, niezależnej organizacji na wsi, która zgodnie ze statutem rozpoczęła starania o skuteczną obronę interesów gospodarstw rodzinnych w warunkach socjalizmu oraz wszechstronny rozwój obszarów wiejskich. Liczbę członków NSZZ RI „Solidarność” oceniano na od 800 tysięcy do 3 milionów osób.

Strajki chłopskie w Rzeszowie i Ustrzykach Dolnych, kryzys bydgoski, a następnie rejestracja Związku przyczyniły się do wzrostu zainteresowania działalnością społeczną na wsi. W połowie 1981 roku wiele osób podejmowało decyzję o przystąpieniu do NSZZ RI „Solidarność”, który uzyskał autorytet, pozwalający na rozwinięcie dotychczasowych przedsięwzięć, jak też rozpoczęcie nowych projektów. W całym kraju otwierano biura i punkty konsultacyjne, a delegacje związkowe uczestniczyły w obchodach oficjalnych świąt. Niektóre z nich, na przykład Zielone Świątki, organizowały władze lokalne rolniczej „Solidarności”. Rozwijał się również ruch wydawniczy – na rynku prasowym zaczęły pojawiać się nowe tytuły czasopism, skoncentrowanych na analizowaniu najważniejszych tematów, związanych z funkcjonowaniem sektora rolno-spożywczego. W odpowiedzi na rosnącą potrzebę modernizacji szeroko pojętej edukacji społeczności wiejskiej i wynikającą z niej konieczność zapewnienia nowego zaplecza eksperckiego, 10 czerwca OKZ utworzył Krajowy Ośrodek Studiów i Ekspertyz NSZZ RI „Solidarność”. Do jego głównych zadań należało prowadzenie badań nad problemami wsi oraz opracowywanie dokumentów programowych, określających stanowisko Związku w ogólnopolskiej debacie nad przyszłością polskiego rolnictwa.

Kalendarium NSZZ RI „Solidarność” 1981 r.

Związek znajdował się w stanie permanentnej kampanii wyborczej, przez co w kierownictwie władz krajowych stale dyskutowano nad koncepcją funkcjonowania struktur centralnych i regionalnych. Sceptyczna wobec polityki OKZ pozostawała grupa dawnych działaczy „Solidarności Chłopskiej”, którzy żądali przywrócenia statutowych zapisów o osobowości prawnej związków wojewódzkich. Swoje zastrzeżenia zgłaszali również inni reprezentanci środowiska wiejskiego, dlatego obok OKZ kształtowały się inne ośrodki ruchu związkowego. Centralne władze NSZZ RI „Solidarność” starały się powstrzymać proces rozbicia, podejmując przy tym wiele działań statutowych, mających wzmocnić pozycję rolników w gospodarce PRL.

Jednym ze skutków posierpniowej odwilży był wzrost zainteresowania Zachodu sytuacją w Polsce i pomysłami rozwiązania kryzysu żywnościowego. W dniach 2–4 czerwca delegacja Związku w składzie: Roman Bartoszcze, Stanisław Janisz i Wojciech Obernikowicz udała się do Włoch, gdzie wymienieni odwiedzili kongres związków zawodowych drobnych rolników i robotników. Ponadto związkowcy wzięli udział w posiedzeniu Federacji Związków Zawodowych Pracowników Rolnych EWG, podczas którego uchwalono poprawki do statutu, umożliwiające przystąpienie do Federacji Związków Zawodowych z Europy Środkowo Wschodniej. Działacze NSZZ RI „Solidarność” spotkali się również z Janem Pawłem II.

W dniach 9–18 czerwca we Włoszech przebywała oficjalna delegacja NSZZ RI „Solidarność”, która wzięła udział w kongresie Włoskiej Unii Pracy. Podczas tego wyjazdu doszło do spotkania Ojca Świętego z reprezentantami Związku: Janem Kułajem, Piotrem Baumgartem, Gabrielem Janowskim, Andrzejem Chałupnikiem, Janem Cioskiem, Januszem Rożkiem oraz Wiesławem Kęcikiem. Wziął w nim także udział ksiądz Czesław Sadłowski. Papieskie wsparcie miało szczególne znaczenie dla polskich rolników, którzy w następnych miesiącach musieli zmierzyć się z licznymi wyzwaniami.

Fot. Kalendarium 40leciaRI

 
Tags