Po podpisaniu porozumień społecznych w sierpniu i wrześniu 1980 roku w środowisku wiejskim rozpoczęły się działania, zmierzające do powołania niezależnej i samorządnej organizacji, reprezentującej interesy rolników. W całej Polsce powstawały komitety założycielskie rolniczych związków zawodowych, z reguły obejmujące swym zasięgiem obszar województwa. Wkrótce wykrystalizowały się trzy nurty o zasięgu ogólnopolskim, czyli NSZZ Rolników „Solidarność Wiejska”,
Od początku lutego we wszystkich regionach działacze chłopscy organizowali akcje protestacyjne, podczas których wyrażano solidarność ze strajkującymi w Rzeszowie. 2 lutego w Toruniu rolnicy przemaszerowali spod bazyliki katedralnej Świętych Jana Chrzciciela i Jana Ewangelisty przez Stary Rynek, a następnie ulicami: Słowackiego, Sienkiewicza, Gagarina do Auli Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, w której odbyło się spotkanie przedstawicieli środowiska
Zorganizowany 8–9 marca Ogólnopolski Zjazd Delegatów NSZZ RI „Solidarność” w Poznaniu był wielkim świętem demokracji, na które przybyło około 1500 osób z całej Polski, w tym między innymi Lech Wałęsa. Zjazd rozpoczęła msza święta, odprawiona w kościele dominikanów przez arcybiskupa Jerzego Strobę. Następnie uczestnicy udali się do budynku Opery Poznańskiej gdzie zapadły najważniejsze dla Związku
Pryncypialne stanowisko władz w kwestii zarejestrowania NSZZ RI „Solidarność” zdecydowanie utrudniało prowadzenie negocjacji, choć rolnicy wykonali w kwietniu kilka gestów, które miały ułatwić rozwiązanie sporu. Przyspieszeniu porozumienia służyło między innymi spotkanie 6 kwietnia reprezentantów OKZ z prezesem NK ZSL Stanisławem Gucwą i członkiem Biura Politycznego KC PZPR Kazimierzem Barcikowskim, podczas którego rozmawiano o możliwościach opublikowania
Euforia wywołana podpisaniem porozumienia gwarantującego swobodną działalność rolniczej „Solidarności” udzieliła się całemu społeczeństwu. W kraju otwarcie manifestowano radość z odniesionego zwycięstwa, przede wszystkim w trakcie organizowanych wtedy niezależnych obchodów świąt patriotycznych i uroczystości religijnych. Uczestniczyli w nich także rolnicy, wzbogacając pochody i przemarsze w miastach o elementy ludowe (asysta kosynierów, delegacje w strojach regionalnych). Na
Po zarejestrowaniu Związku rozpoczęły się przygotowania do wyborów władz lokalnych, które miały poprzedzić ogólnopolski zjazd rolniczej „Solidarności”. Ponieważ jednak termin walnego zebrania delegatów kilka razy przekładano, ostatecznie nie doszło do niego przed wprowadzeniem stanu wojennego. W trakcie kilkunastu tygodni działaczom chłopskim w całej Polsce udało się stworzyć strukturę terenową silnej, niezależnej organizacji na wsi, która
Nie do przecenienia była rola, którą w historii NSZZ RI „Solidarność” odegrało polskie duchowieństwo. Zaangażowanie hierarchii kościelnej miało fundamentalne znaczenie szczególnie w pierwszej połowie 1981 roku, gdy rolnicy z całego kraju organizowali akcje protestacyjne, mające nakłonić władze państwowe do rozmów o legalizacji Związku. Decydujące w tej batalii było poparcie Prymasa Tysiąclecia kardynała Stefana Wyszyńskiego, zdecydowanie
Stanowcze postawienie sprawy zmian w rozdysponowaniu FRR przyniosło połowiczny sukces. 17 sierpnia, podczas negocjacji w Ministerstwie Rolnictwa, zawarto porozumienie, zobowiązujące Radę Ministrów do przedłożenia nowego projektu ustawy, której zapisy odpowiadałyby ustaleniom rzeszowsko-ustrzyckim i równocześnie wprowadziłyby nowe zasady zarządzania środkami Funduszu, w tym pieniędzmi, zebranymi z trzeciej raty podatku. Rezultaty rozmów w Ministerstwie zostały przyjęte wśród
Próby wyeliminowania Związku z życia społecznego nie miały szans powodzenia, przyczyniły się za to do zwiększenia działań na rzecz utrzymania jedności całego ruchu. Na zjeździe OKZ 12–13 września przyjęto uchwałę, w której utworzoną przed niespełna miesiącem Radę Porozumiewawczą uznano za ciało działające w sprzeczności ze statutem. Jednocześnie wezwano osoby uczestniczące w pracach Niezależnych Samorządnych Chłopskich
Jednym ze skutków, prowadzonej konsekwentnie przez władze taktyki „odcinkowych konfrontacji”, był wzrost nastrojów antychłopskich w miastach. Umiejętnie podsycany antagonizm na linii miasto–wieś ujawnił się szczególnie pod koniec 1981 roku, kiedy to nawet niektóre struktury pracowniczej „Solidarności” zaczęły krytykować strategię NSZZ RI „Solidarność”, oskarżając partnerów o wywołanie w Polsce kryzysu żywnościowego. Pogarszające się z dnia na
